โครงการวิจัยและพัฒนาการส่งเสริมการผลิตและการบริโภคสินค้าและบริการที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

สืบเนื่องจากปัญหาสถานการณ์สิ่งแวดล้อมและภาวะโลกร้อนที่มีแนวโน้มสูงขึ้น ซึ่งปัจจัยสำคัญของการเปลี่ยนแปลงคุณภาพสิ่งแวดล้อมดังกล่าว เกิดขึ้นจากการขยายจำนวนประชากรควบคู่กับการขยายตัวของการบริโภคและการผลิตที่ขาดการคำนึงผลกระทบต่อระบบนิเวศ ประกอบกับรัฐบาลได้กำหนดยุทธศาสตร์ประเทศที่สำคัญประการหนึ่งคือ การเติบโตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม (Green Growth) โดยมีแนวทางการดำเนินงาน ได้แก่ การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก (Green House Gases) ในทุกภาคส่วนและตลอดห่วงโซ่ของการผลิต การประหยัดพลังงาน การรณรงค์และการสร้างจิตสำนึกของประชาชน ซึ่งสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ของกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม คือ เมืองสวย น้ำใส ไร้มลพิษ เพียงกินอยู่รู้คิด เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม เป็นหน่วยงานที่มีบทบาทหน้าที่ในการส่งเสริมให้ภาคประชาชนภาคธุรกิจเอกชนและภาคีเครือข่ายต่างๆ มีส่วนร่วมในการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในท้องถิ่นรวมทั้งให้การสนับสนุนการใช้เทคโนโลยีและการจัดการสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสม จากปัญหาสถานการณสิ่งแวดล้อมดังกล่าว กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อมได้ให้ความสำคัญกับการพัฒนาส่งเสริมการผลิตและบริโภคสินค้าที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม โดยดำเนินโครงการส่งเสริมการใช้ฉลากคาร์บอนฟุตพริ้นท์ ในปี 2553-2554 เพื่อยกระดับมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนให้เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ด้วยการสนับสนุนให้ผลิตภัณฑ์ชุมชนได้รับการรับรองฉลากคาร์บอนฟุตพริ้นท์ ซึ่งพบว่ามีค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานสูง แต่มีผู้ประกอบการผลิตภัณฑ์ชุมชนหรือวิสาหกิจชุมชน ยังต้องการรับการสนับสนุนให้ได้รับฉลากสิ่งแวดล้อมที่แสดงข้อมูลที่ถูกต้อง เชื่อถือและสามารถตรวจสอบได้ จากเหตุผลข้างต้นจึงได้มีการจัดทำโครงการส่งเสริมการใช้ระบบฉลากสิ่งแวดล้อมแบบรับรองตนเองประเภทที่ 2ตามมาตรฐานสากลสำหรับผลิตภัณฑ์ชุมชน ในปี 2555เพื่อผลักดันให้กลุ่มผู้ประกอบการการผลิตภัณฑ์ชุมชนขนาดเล็กซึ่งยังขาดความพร้อมในด้านระบบข้อมูลกระบวนการผลิตและมีข้อจำกัดเรื่องค่าใช้จ่าย สมควรได้รับการส่งเสริมและสนับสนุน ได้รับองค์ความรู้ด้านการจัดการสิ่งแวดล้อมที่ดี แสดงเจตนารมณ์ในการรับผิดชอบต่อสังคมมีจิตสำนึกในเรื่องรักษ์สิ่งแวดล้อมและสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้แก่ผลิตภัณฑ์ชุมชน ลดการกีดกันทางการค้าเป็นการยกระดับมาตรฐานการผลิตเพื่อการส่งออก และเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันในตลาดโลกให้เข้าร่วมโครงการ โดยโครงการดังกล่าวมีค่าใช้จ่ายในการขอการรับรองตนเองน้อย และผู้ประกอบการสามารถดำเนินการเปิดเผยข้อมูลการผลิตที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและขอการรับรองได้ด้วยตนเอง โดยมีประเด็นรับรองตนเองด้านสิ่งแวดล้อม 14ประเด็น ตามมาตรฐาน ISO 14021

ดังนั้น กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อมจึงได้จัดทำโครงการวิจัยและพัฒนาการส่งเสริมการผลิตและการบริโภคสินค้าที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม โดยพัฒนาเกณฑ์ฉลากสิ่งแวดล้อมประเภทที่ 2เพื่อให้เป็นไปตามมาตรฐานสากล ISO 14021ซึ่งปรับปรุงใหม่ เพื่อส่งเสริมการผลิต และการบริโภคสินค้าที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจในการเลือกบริโภคสินค้าและบริการของประชาชน บนพื้นฐานองค์ความรู้ เกิดจิตสำนึกและมีส่วนร่วมในการรักษาสิ่งแวดล้อม ผลที่ได้จะเป็นแบบอย่างให้ผลิตภัณฑ์ชุมชนอื่นๆ ได้ดำเนินการตาม เป็นการขยายผลแก่ผู้ประกอบการรายอื่นๆ กระตุ้นจิตสำนึกและการมีส่วนร่วมในการรักษาสภาพแวดล้อม รองรับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และเตรียมความพร้อมทางด้านการส่งออกในอันที่จะลดการกีดกันทางการค้า เป็นทางเลือกแก่ผู้บริโภคในการเลือกซื้อสินค้าที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม โดยมีผลิตภัณฑ์เข้าร่วมโครงการที่ผ่านการรับรองตนเองด้านสิ่งแวดล้อมประกาศการรับรองตนเองผ่านทางเว็บไซต์ www.thaiecoproducts.com

1. 1. พัฒนาเกณฑ์ฉลากสิ่งแวดล้อมประเภทที่ 2 ตามบริบทสากล ที่อ้างอิงตามมาตรฐาน ISO 14021 ในการเปิดเผยข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับสินค้าและบริการ ซึ่งต้องสอดคล้องเป็นไปตามกฎระเบียบและข้อบังคับของทางราชการ รวมถึงข้อกำหนดด้านคุณภาพ ความปลอดภัย สิ่งแวดล้อมต่างๆ และเชื่อมโยงกับสินค้าและบริการที่มีการผลิตและจำหน่ายและเพื่อการส่งออก
   2. ผลิตภัณฑ์ที่เข้าร่วมโครงการผ่านการรับรองตนเองตามเกณฑ์ฉลากสิ่งแวดล้อมประเภทที่ 2 ด้านสิ่งแวดล้อมจำนวน 10 ผลิตภัณฑ์
   3. เพิ่มศักยภาพในการขับเคลื่อนทางการตลาดเพื่อกระตุ้นให้เกิดการปรับปรุงด้านคุณภาพสิ่งแวดล้อมในการผลิต เพื่อการเปิดเผยข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อมเพื่อรับรับรองตนเองที่ถูกต้องและตรวจสอบได้

ผู้ประกอบการผลิตภัณฑ์ชุมชนหรือโรงงานหรือวิสาหกิจชุมชนประเภทอาหาร ประเภทเครื่องดื่ม ประเภทผ้า และเครื่องแต่งกาย ประเภทเครื่องใช้ เครื่องประดับตกแต่งประเภทศิลปะประดิษฐ์และของที่ระลึก ประเภทสมุนไพรที่ไม่ใช่อาหาร

1. 1. 1. จัดประชุมเพื่อประชาสัมพันธ์โครงการและเผยแพร่แนวทางการจัดทำฉลากสิ่งแวดล้อมแต่ละประเภท พร้อมรับสมัครผู้ประกอบการผลิตผลิตภัณฑ์ชุมชนเข้าร่วมโครงการให้กับกลุ่มเป้าหมาย
      2. จัดทำเกณฑ์ฉลากสิ่งแวดล้อมประเภทที่ 2 ตามบริบทสากล ที่อ้างอิงตามมาตรฐาน ISO 14021ในการเปิดเผยข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับสินค้าและบริการ ซึ่งต้องสอดคล้องเป็นไปตามกฎระเบียบและข้อบังคับของทางราชการ รวมถึงข้อกำหนดด้านคุณภาพ ความปลอดภัย สิ่งแวดล้อมต่างๆ และเชื่อมโยงกับสินค้าและบริการที่มีการผลิตและจำหน่ายและเพื่อการส่งออก พร้อมเก็บรวบรวมข้อมูลกระบวนการผลิตของผลิตภัณฑ์ที่เข้าร่วมโครงการไม่น้อยกว่า 10 ผลิตภัณฑ์
      3. เสริมสร้างองค์ความรู้และเผยแพร่เกณฑ์ฉลากสิ่งแวดล้อมประเภทที่ 2 กับผลิตภัณฑ์นำร่องจำนวนไม่น้อยกว่า 10ผลิตภัณฑ์
      4. ดำเนินการจัดทำข้อมูลหลังจากดำเนินการปรับปรุงกระบวนการผลิตเพื่อประกาศรับรองตนเองใน 14 ประเด็นด้านสิ่งแวดล้อมตามมาตรฐาน ISO 14021 จำนวนไม่น้อยกว่า 10ผลิตภัณฑ์
      5. จัดสัมมนาเผยแพร่ผลิตภัณฑ์ที่ดำเนินการตามแนวทางเกณฑ์ฉลากสิ่งแวดล้อมประเภทที่ 2 สำหรับการผลิตที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมของผลิตภัณฑ์ชุมชนให้กับกลุ่มเป้าหมาย 100 คน เพื่อเพิ่มศักยภาพในการขับเคลื่อนทางการตลาดเพื่อกระตุ้นให้เกิดการปรับปรุงด้านคุณภาพสิ่งแวดล้อมในการผลิต เพื่อการเปิดเผยข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อมเพื่อรับรองตนเองที่ถูกต้อง และตรวจสอบได้พร้อมนำเสนอในเว็บไซต์ www.thaiecoproduct.com
      6. จัดทำแนวทางการผลิตของผลิตภัณฑ์ชุมชนในการขอรับรองฉลากสิ่งแวดล้อมสำหรับการผลิตที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมของผลิตภัณฑ์ชุมชน

3 มี.ค. 2557 ถึง 29 ส.ค. 2557

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร
สถาบันน้ำและสิ่งแวดล้อมเพื่อความยั่งยืน สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย

ศูนย์วิจัยและฝึกอบรมด้านสิ่งแวดล้อม กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม

–