โครงการศึกษาและจัดทำแนวทางการบริหารจัดการน้ำสำหรับภาคอุตสาหกรรมแบบบูรณาการและมีส่วนร่วม (พื้นที่ 14 จังหวัดภาคกลาง)

โครงการได้น้อมนำ “หลักเศรษฐกิจพอเพียง” มาเป็นปรัชญานำทาง (Guiding Philosophy) ที่มุ่งแก้ไขปัญหาการบริหารจัดการน้ำด้วยตนเองก่อน โดยเน้นการบริหารจัดการด้านอุปสงค์ (Demand-side Management) ให้เกิดการลดการใช้น้ำ ใช้ซ้ำ และบำบัดเพื่อนำมาใช้ใหม่ (Reduce , Reuse and Recycle : 3R) อันเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพในการใช้น้ำ ทั้งน้ำผิวดินและน้ำบาดาล ของภาคอุตสาหกรรม พร้อมทั้งแสวงหาแนวทางการเพิ่มพื้นที่และปรับปรุงระบบจัดเก็บและขนส่งน้ำ (Supply-side and Logistics Management) การรักษาคุณภาพน้ำ รวมทั้งการปรับปรุงระบบบริหารจัดการน้ำ ทั้งในรูปของฐานข้อมูลเพื่อการวางแผน กลไกเชิงนโยบาย การใช้เครื่องมือทางด้านเศรษฐกิจและสังคมที่เหมาะสม เข้ามาสร้างแรงจูงใจและสร้างความเป็นธรรม รวมทั้งการสร้างภาคีเครือข่าย เพื่อให้ทุกภาคี ทั้งภาครัฐ เอกชน และโดยเฉพาะชุมชน เข้ามามีส่วนร่วมตลอดกระบวนการพัฒนา โดยดำเนินการในพื้นที่ 14 จังหวัด ภาคกลาง ได้แก่ กรุงเทพมหานคร กาญจนบุรี ชัยนาท นครปฐม นนทบุรี ปทุมธานี พระนครศรีอยุธยา ราชบุรี ลพบุรี สมุทรปราการ สมุทรสาคร สระบุรี สิงห์บุรี และอ่างทอง

1. เพื่อศึกษาและรวบรวมสถานการณ์การใช้น้ำ นโยบายและยุทธศาสตร์ของภาครัฐและการบริหารจัดการน้ำในพื้นที่ 14 จังหวัด ประกอบด้วย กรุงเทพมหานคร จังหวัดกาญจนบุรี จังหวัดชัยนาท จังหวัดนครปฐม จังหวัดนนทบุรี จังหวัดปทุมธานี จังหวัดพระนครศรีอยุธยา จังหวัดราชบุรี จังหวัดลพบุรี จังหวัดสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรสาคร จังหวัดสระบุรี จังหวัดสิงห์บุรี และจังหวัดอ่างทอง
2. เพื่อวิเคราะห์ศักยภาพแหล่งน้ำ ปัญหาและความต้องการการใช้น้ำของภาคส่วนต่าง ๆ ในพื้นที่เป้าหมาย 14 จังหวัด เพื่อนำไปสู่การจัดทำแนวทางการบริหารจัดการน้ำสำหรับภาคอุตสาหกรรมในระยะยาว
3. เพื่อจัดทำแนวทางการบริหารจัดการน้ำสำหรับภาคอุตสาหกรรมอย่างบูรณาการ (ระหว่างปี พ.ศ. 2561 – 2564 ซึ่งสอดคล้องกับระยะเวลาของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560 – 2564)) โดยเกิดจากการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในพื้นที่เป้าหมาย 14 จังหวัด เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการใช้น้ำบาดาลอย่างยั่งยืน
4. เพื่อส่งเสริมความรู้ความเข้าใจ และการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการน้ำบาดาลอย่างยั่งยืนของทุกภาคส่วน ได้แก่ หน่วยงานราชการส่วนกลาง ส่วนภูมิภาคและส่วนท้องถิ่น สถานประกอบการอุตสาหกรรมและประชาชน

1. ศึกษารวบรวมข้อมูลทรัพยากรน้ำ และยุทธศาสตร์/ แผนงานที่เกี่ยวข้อง อาทิ ยุทธศาสตร์การพัฒนาประเทศ 20 ปี (พ.ศ. 2560 – 2579) แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ.2560-2564) แผนยุทธศาสตร์การบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ ปี 2558-2569 แผนยุทธศาสตร์บริหารจัดการทรัพยากรน้ำบาดาล ระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2560 – 2579) และพระราชบัญญัติน้ำบาดาล พ.ศ. 2520 เป็นต้น
2. ศึกษาและประเมินสมดุลน้ำจากปริมาณน้ำต้นทุน และความต้องการในปัจจุบัน (ปี 2558) และอนาคต (ปี 2561 – 2564) ของ 4 ภาคส่วน ได้แก่ ภาคครัวเรือน ภาคเกษตรกรรม ภาคบริการและท่องเที่ยวและภาคอุตสาหกรรม รวมถึงการรักษาระบบนิเวศ
3. รับฟังความคิดเห็น ปัญหา และแนวทางในการแก้ปัญหาของทุกภาคส่วนในแต่ละพื้นที่ ผ่านการประชุมรับฟังความคิดเห็น (Focus Group) ครั้งที่ 1 – 3 รวมถึงร่างยุทธศาสตร์ กลยุทธ์ และมาตรการในการบริหารจัดการน้ำจากการวิเคราะห์ SWOT Ananlysis ร่วมกับข้อเสนอแนะในการประชุมรับฟังความคิดเห็น (Water Forum)
4. จัดทำแนวทางการบริหารจัดการน้ำสำหรับภาคอุตสาหกรรมอย่างบูรณาการและมีส่วนร่วม จากข้อมูลที่ได้จากการกระบวนการดำเนินโครงารทั้งข้อมูลปฐมภูมิและข้อมูลทุติยภูมิ รวมถึงผลการประเมินสมดุลน้ำในกรณีต่างๆ ที่สะท้อนให้เห็นถึงความเพียงพอและความขาดแคลนน้ำในปัจจุบันและอนาคต (ระยะ 4 ปี)
5. จัดประชุมเผยแพร่ผลการดำเนินโครงการ

โรงงานอุตสาหกรรม(กลุ่มอุตสาหกรรมแป้งมันสำปะหลัง และอุตสาหกรรมน้ำตาล) ในจังหวัดขอนแก่นและจังหวัดนครราชสีมา

จากการดำเนินโครงการทำให้ได้มาซึ่งข้อมูลความต้องการน้ำ (Water Demand) ของทุกภาคส่วน และข้อมูลการจัดสรรน้ำ (Water Supply) ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น กรมชลประทาน การประปานครหลวง และการประปาส่วนภูมิภาค เป็นต้น สำหรับประเมินสมดุลน้ำ (Water Balance) รายอำเภอ และวิเคราะห์ความความแคลนน้ำของแต่ละพื้นที่ พร้อมทั้งรวบรวมสถานการณ์น้ำทั้งน้ำผิวดิน และน้ำบาดาล รวมถึงแผนการบริหารจัดการน้ำ และแผนการส่งเสริมอุตสาหกรรมของหน่วยงานภาครัฐ และเอกชน เพื่อจัดทำแนวทางการบริหารจัดการน้ำภาคอุตสาหกรรมที่ประกอบด้วย 4 ยุทธศาสตร์ ตามกรอบ Demand, Supply, Logistic and Management หรือ DSL&M

รูปที่ 1 คุณภาพน้ำของแม่น้ำสายหลักในพื้นที่ศึกษา

รูปที่ 2 ขอบเขตการให้บริการของการประปานครหลวง และการประปาส่วนภูมิภาคของพื้นที่เป้าหมาย

รูปที่ 3 ศักยภาพน้ำบาดาลของพื้นที่เป้าหมาย

รูปที่ 4 การขาดแคลนน้ำรวมรายอำเภอ ปี พ.ศ. 2564 (กรณี GPP 7%) ในพื้นที่เป้าหมาย

รูปที่ 5 การขาดแคลนน้ำภาคอุตสาหกรรมรายอำเภอ ปี พ.ศ. 2564 (GPP 7%) ในพื้นที่เป้าหมาย

รูปที่ 6 แนวทางการบริหารจัดการน้ำภาคอุตสาหกรรมในพื้นที่เป้าหมาย

ทั้งนี้ ผลการประเมินสมดุลน้ำ ความขาดแคลนน้ำ รวมถึงยุทธศาสตร์ กลยุทธ์ และโครงการ ที่มีศักยภาพในการตอบสนองต่อการแก้ปัญหาในการบริหารจัดการน้ำของพื้นที่เป้าหมาย 14 จังหวัด ภาคกลาง จะมีความแตกต่างกันขึ้นอยู่กับบริบทของแต่ละพื้นที่

กรกฎาคม 2559 ถึงเดือนมกราคม 2561

สถาบันน้ำและสิ่งแวดล้อมเพื่อความยั่งยืน สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย

กองทุนพัฒนาน้ำบาดาล กรมทรัพยากรน้ำบาดาล

รายงานสรุปแนวทางการบริหารจัดการน้ำภาคอุตสาหกรรมรายจังหวัด รวมถึงเล่มรายงานสรุปสำหรับผู้บริหาร ได้ที่ http://www.ftikm.com/thraphyakr-na